Laatste dag Al-Hoceima

Vanmorgen hebben we weer lekker genoten van een ontbijt op maat. Un pain au chocola, un plaque de toast en een lekkere pannenkoek (de spek ontbrak). Om 9.00 uur vertrekken we naar de plattelandsscholen. We rijden een Marokkaans kwartiertje naar twee scholen in de buurt van Al-Hoceima. Het ‘echte’ platteland konden we beter vermijden in verband met stakingen.

De eerste groep studenten gaan met Jose en Gerard op bezoek op Dar Essaloun (het huis van de ladder). Een kleine school tussen Al-Hoceima en Ajdir. Deze school bestaat uit zes groepen + een voorschoolse groep. Vandaag waren er drie bovenbouwgroepen aanwezig. Dit was omdat de kinderen hier ook in ploegendiensten naar school gaan. In drie groepjes hebben we lessen in de drie klassen bekeken. De leerlingen gingen in uniform naar school. De jongens in het blauw en de meisjes in het wit. Zodat er geen verschil te zien is tussen rijk en arm. Er werd veel klassikale instructie gegeven met individuele verwerking. De leerkrachten geven hier maar een bepaald aantal vakken en de leerlingen hebben dus meerdere leerkrachten per dag. Alleen tijdens Arabische les en les over de Islam wordt er Arabisch geschreven, bij de andere vakken schrijven de kinderen Frans. De leerkracht maakt aan het begin van het jaar een groepsplan, er worden dagplanningen en lesvoorbereidingen gemaakt. De leerkracht kijkt verder dan alleen de methode zodat hij meer uit de lessen kan halen. Tijdens de lessen differentieert hij door goede en minder goede leerlingen bij elkaar te zetten of de leerlingen opdrachten op niveau aan te bieden. Ze werken met een cyclus van acht weken. De eerste week wordt de voorkennis geactiveerd, de vijf weken daarna wordt er nieuwe stof aangeboden en de laatste twee weken zijn voor herhaling en toetsen. De leerlingen maken twee algemene toetsen waar een gemiddelde uitkomt. Mochten de resultaten tegenvallen, dan gaat de leerkracht met de ouders in gesprek en wordt er van de ouders verwacht dat zij hier ook iets mee doen. Hierna kregen wij nog thee en koekjes en vonden de leerlingen ons zeer interessant. Na de thee mochten we nog de voorschoolse klas bekijken. Dit is voor kinderen van 3 tot 4 jaar. Elke school is verplicht om een voorschoolse klas aan te bieden, maar de leerlingen zijn niet verplicht hier naar toe te gaan. Vaak gaan alleen de kinderen van rijke gezinnen hier heen.

De tweede school is een school in Ajdir met 230 leerlingen (132 meisjes en 98 jongens), 6 leerkrachten en een directeur. Deze school is opgericht in 1965 en was eigenlijk een dependance. In 1984 is de school onafhankelijk verder gegaan. Het is een locatie geworden met een eigen dependance. De dependance heeft drie leerkrachten.
Het is een klein, kaal gebouw met een leeg plein. Zand, stenen en wat bomen en struiken. Maar het is wel een school met uitzicht op zee; wat wil je nog meer? We wachten even de eerste les af tot de kinderen pauze hebben en dus naar buiten komen. Zo kunnen we met de leerkrachten en leerlingen in gesprek komen. We komen wat stroef in contact met de verlegen kinderen en proberen op ons best wat Franse, en zelfs Arabische, zinnen te produceren. Na enige tijd en veel gelach hebben we een hele leuke pauze waarin we veel lol en foto’s maken. De groep splitst zich op in groepen van vier studenten en kiezen een klas (bouw) uit om de lessen te gaan bestuderen en ons te ‘mengen’ in het Marokkaanse onderwijs op het plattenland.

Ik (Tim) zit in een groep 8. Leerlingen tussen de 11 en 14 jaar. Een meester die al 18 jaar voor de klas staat. Hij vertelt mij dat de school in de buitenwijk niet zijn voorkeur heeft, maar er is geen werk te vinden op de scholen in de binnenstad. De groep is bezig met een rekenles. Ze zijn bezig met het metriek stelsel. Kilo’s omzetten naar gram etc. wat is groter? 0,5 g of 0,52 g? Het lijkt vrij nieuw voor de kinderen, omdat de meester wel tien keer moet vertellen dat ze de eenheid moeten aangeven. 10 wat? Koeien, kippen? Vraag ik altijd. Ze werken sinds kort met een nieuwe methode. De leerkrachten hebben een training gehad, maar hij vertelt dat de kinderen er nog erg aan moeten wennen. De leerkracht vertelt overigens dat hij zich niet altijd aan de methode houdt, maar aan de hand van de resultaten van leerlingen bepaalt waar behoefte aan is in de groep.
Het is een methode met veel contextueel rekenen. Ze leren het rekenen aan via een vaste structuur. Bij stap 1 moeten de leerlingen bedenken hoe ze de som kunnen uitrekenen. Stap 2 is het berekenen zelf en bij stap 3 verklaren ze wat ze gedaan hebben (en waarom). Ze leren sommen uitrekenen op drie of vier manieren. De leerlingen mogen dan zelf kiezen welke manier ze gebruiken. De leerkracht vertelt dat hij het zo jammer vindt dat er zo weinig materiaal is en er te weinig geld is om het plein en de school op te knappen. Daarna gaf de leerkracht aan dat hij het moeilijk vindt dat een instantie van buitenaf bepaalt of een leerling over mag of niet. Hierdoor krijgt hij soms grote leeftijds- en niveauverschillen in de klas.

Ik (Inge) heb eerst bij de eerste klas (groep 3) gezeten. De leerkracht gaf een Arabische les, over de tandarts waarbij het Arabische taalonderwijs was geïntegreerd. De leerkracht gaf tijdens de les veel aandacht aan de uitspraak van de woorden. Ze had ons een Franse lesvoorbereiding gegeven, zodat wij de les ook konden volgen (erg lief). De leerkracht zei een zin en de leerlingen moesten deze nazeggen. De leerlingen staken hun vinger op en als zij een beurt kregen gingen zij staan om het antwoord te geven. Dit doen zij zodat zij leren om voor een groep te praten, alle kinderen hem/haar kunnen zien en zo laten de leerlingen hun betrokkenheid zien. De kinderen spreken Berber en ze krijgen hier 30 minuten per dag les in.

In groep 7 zitten de kinderen in groepjes aan mooi gekleurde tafels. De les die de leerlingen hier kregen was een geschiedenisles met taal en rekenen geïntegreerd. De leerlingen werken in groepjes van 4 of 5 leerlingen in hun werkboek. Dit wordt plenair nagekeken. De leerkracht geeft geen Frans. Dit wordt door een andere leerkracht gedaan. Op vrijdag stopt de les eerder vanwege het vrijdagmiddaggebed. De leerlingen gaan om half 12 naar huis en komen om kwart voor twee weer terug.

Om 12 uur vertrokken we met de bus richting het visrestaurant aan de haven. Hier hebben we wederom genoten van grote schalen gemengde vis. We hadden hier mooi uitzicht op vissersboten welke in de haven liggen. Om half 3 waren we terug in het hotel en hadden we een vrije middag. Deze middag werd verschillend benut. Zo ben ik (Femke) met 9 andere meiden naar de Hammam geweest. Hier moesten we door drie verschillende ruimtes om in de scrubruimte te komen. Hier zaten verschillende Marokkaanse vrouwen zich te scrubben. Wij hadden alleen een emmer mee en gooiden wat warm water over ons heen. Nadia had als oudste van het stel een geweldig idee; misschien verkopen ze hier wel scrubhandschoentjes. En ja, dat hadden ze voor 10 Dirham. Met z’n tweeën hebben we elkaar heerlijk gescrubd en met baby zachte huidjes waren we om 17.00 uur weer terug in het hotel. Andere zijn naar de pedicure gegaan, de stad in gegaan of hebben gezwommen in de ijskoude Middelandse zee. De vier mannen van het stel stonden om 17.00 uur voor de hammam, maar kregen te horen dat deze pas om 18.00 uur open was voor de mannen (Marokkaanse communicatie?!). Om 17.00 uur was er nog de gelegenheid om met de studenten van de Pabo de stad in te gaan. De Marokkaanse studenten hebben een rondleiding door de stad gegeven. Een aantal heeft hier gebruik van gemaakt.

Om 20.00 uur (Marokkaanse tijd, dus lees: 20.45 uur) stond het avond eten op het programma. Deze keer kregen we een salade met rijst vooraf, tajine met couscous en als toetje heerlijk vers fruit.

Morgen zullen we het mooie hotel in Al-Hoceima verlaten en doorrijden naar Chefchaouen.

Wist u dat:
- We enorm genoten hebben van de betrokkenheid van de leerlingen (hoe doen de leerkrachten dat hier toch??)
- Sommige leerlingen drie jaar achter elkaar blijven zitten?
- Op vrijdag de leerkrachten er netjes uit moeten zien voor het gebed en zij dan mooie djellaba’s dragen?
- De leerlingen er vandaag extra mooi uit zagen voor de klassenfoto?
- De leerlingen hier zes dagen in de week naar school gaan?
- Als je met een kind op de foto gaat gelijk de hele school aan komt rennen?
- De leerkrachten voor het bord vaak op een verhoging staan? Dat willen wij in Nederland ook wel!
- De leerlingen het erg grappig vinden om ons te bekijken?
- Je voor 14 Dirham (1,40 euro) de hammam binnenkomt?
- Tim, Emile, Michel en Jacob in de ijskoude zee hebben gezwommen en Tim achteraf pas wist dat dit de Middellandse zee was :)?
- Tim heel goed kan voordoen hoe je je tanden moet poetsen (zie foto)?
- We nog twee dagen gaan genieten van al het moois wat Marokko ons te bieden heeft?
- We jullie allemaal fijne en warme paasdagen wensen?!

Tot snel, inshAllah,
Tim, Inge & Femke